Psikanalitik Psikoterapiler analist ve analizan arasındaki ilişkinin en önemli terapötik kaldıraç olarak kullanıldığı bir terapi tekniği olarak online terapiye uyarlaması açısından en çok itiraz gelecek terapi tekniği olacağını düşünebiliriz. Bu nedenle online psikanaliz online terapiler içinde özel bir yer alıyor.
Psikanaliz Hakkında Araştırma ve Yayınlar
Online analiz konusunda bilimsel araştırmanun olup olmadığını araştırırken yüz yüze uygulandığı şekliyle de Psikanalitik Psikotepilerin etkinliğinin araştırmanın zor olduğu dikkate almak zorundayız. Nitekim psikanaliz yüz yıldan uzun bir geçmişi olmasına ve bugün oldukça yaygın olan Bilişsel Davranışçı Terapi ve benzer tekniklerden çok daha önce ortaya çıkmış olmakla birlikte bu teknikler kadar metodolojik araştırmalar yapılamamıştır. Bu realitenin altında yatan belki de en önemli unsur daha “modern” teknikler kadar yapılandırılmış bir teknik olmaması ve terapistin uygulama kitapçığı haline getirilemeyecek soyut ve sanatsal becerilerine dayalı bir teknik olmasıdır.
Psikanalizin kurucusu olan Sigmund Freud’un yazıları Hogarth Press tarafından 24 ciltlik bir koleksiyon olarak yayınlanmıştır ve bu koleksiyonda toplam 7670 sayfa bulunmaktadır. Psikanalitik terapinin kurucuları vaka sunumu şeklinde devasa bir literatür ortaya koymuş olsalar da tekniklerinin etkinliğini aynı ölçüde karşılaştırmalı etkinlik çalışmaları olarak ortaya koymamışlardır ya da daha doğru bir ifadeyle tekniğin doğası gereği bunu başaramamışlardır.
Online Psikanaliz Hakkında Araştırma ve Yayınlar
“Online disinhibisyon etkisi” gibi psikanalizin online uygulanabilirliğine işaret eden bazı yayınları bir yana bırakmak şartıyla görebildiğim kadarıyla online analizin etkinliği hakkında henüz karşılaştırmalı metolojojik bir araştırma mevcut değil.
Psikanaliz yazınındakine benzer bir durum online analiz alanında da yaşanıyor gibi görünüyor. Online analizle ilgili kitap düzeyinde yayınları görmeye başladık şimdiden. Jill Savege Scharff tarafından ve Alessandra Lemma tarafından yazılmış kitapları örnek verebilirim: The Digital Age on the Couch: Psychoanalytic Practice and New Media, Yazar: Alessandra Lemma; Psychoanalysis Online: Mental Health, Teletherapy, and Training; Psychoanalysis Online 2: Impact of Technology on Development, Training, and Therapy; Psychoanalysis Online 3: The Teleanalytic Setting; Psychoanalysis Online 4: Teleanalytic Practice, Teaching, and Clinical Research, Yazar: Jill Savege Scharff.
Online Psikanaliz İşe Yarıyor mu?
Çok kısa zaman öncesine kadar psikoterapistler psikanalizin online psikanalitik psikoterapinin uygulanabilirliğini akılllarına bile getirmemişlerdir. Bu konudaki şüpheleri anlaşılabilir. Her alanda olduğu gibi bu alanda da daha cesur öncüler çıktı. İletişimin kısıtlılıklarına rağmen terapist ve danışanı (bu durumda analist ve analizan) arasında yakın bir iletişimin kurulabildiğini terapinin işlediğini deneyerek gösterdiler.
Yüz yüze bir süre izlediğim bir hastamın yüz yüze anlatmayı başaramadığı bazı konuları internet ortamında yazarak bana anlatması mümkün olabilmişti. Eleştiriler online terapinin yeterince insani olmadığını söylerken haklı olabilirler ama bazıları için yüz yüze ortam fazla “insani” de olabilir. Bu hastam belki benim tarafımdan reddedilme korkusuyla yüze yüze anlatamadıklarını yazdıktan sonra yine de kendisini reddetmediğimi görebilmiş ve terapi sürecinde bir engeli aşmayı başarmıştık. Dezavantaj gibi görünen bir durum bu olguda bir avantaja dönüşmüştü.
Yüz yüze bir terapistle görüşme imkanı varken bir hastanın online terapiyi tercih etmesi de elbette bir veridir ve terapist sürecin bir noktasında bu konuyu gündeme getirebilir. Terapi açısından önemli bir unsur olan güven oluştuktan sonra hasta görüşmelere yüz yüze devam etmeyi de tercih edebilir. Bu nedenle online terapiyi tercih etseniz bile terapistinizin aynı şehirde olmasında fayda olduğunu düşünüyorum.
Beklenmedik Durumlar ve Online Analiz
İnternet bağlantısında ya da kullandığınız yazılım ve donanımdan kaynaklanan sorunlarla ilgili olarak getirilen eleştirilere gelince. Evet bu güçlükleri görmezlikten gelmek mümkün değil. Bununla birlikte her ilişkide zorluklar var ve yüz yüze terapi de beklenmedik sorunlardan tamamen arınmış değildir. Terapist ya da danışan seansa gecikebilir, dış ortamdan kaynaklanan gürültü anlaşılmayı güçleştirebilir vs. Beklenmedik durumlara verilen tepki yüz yüze olduğu gibi online terapide de yorumlanabilir ve danışana faydalı olacak şekilde kullanılabilir.
Online Analiz ve Sedir
Klasik psikanaliz serbest çağrışımı ve regresyonu desteklemek için hastanın sedire uzanmasını ister. Analist hastanın göremeyeceği bir yerde sedirin arkasında oturur. Bazı online analiz uygulayıcıları tıpkı analistin odasındaki sedire uzanıldığı gibi analizanın evinde uzanmayı tercih edilebileceğini söylüyorlar. Kendim yüz yüze terapide de sediri kullanmadığım için bu konuda bir yorum yapamayacağım.